CMR Taşıma Senedi

CMR Konvansiyonu, taşıma sözleşmesinin gerçekleşmesini “Consignment Note” düzenlenmesine bağlamıştır. CMR’ye katılımın uygun bulunduğuna dair Kanun ise, bu belgeyi “Sevk mektubu” olarak çevirmiştir. Konvansiyonun tercümesindeki temel sorunlar bu belgeye de yansımış gözükmektedir.

Temel olarak CMR Taşıma Senedi; malların şartlara uygun olarak taşınmak üzere iyi durumda teslim alındığını, taşıma sözleşmesinin yapıldığını ve manifesto kapsamındaki malların sigorta güvencesi altına alındığını gösteren belgedir. CMR’nin 9(1). maddesine göre bu taşıma senedi, taşıma sözleşmesinin akdini, sözleşmelerin koşullarını ve yüklerin taşımacı tarafından kabulünü, aksi kanıtlanıncaya kadar, kanıtlayan belgedir.

CMR Konvansiyonunun 5. Maddesine göre; taşıma senedinin üç orijinal nüsha olarak düzenlenmesi ve bunların hem gönderici hem de taşımacı tarafından imzalanması gerekmektedir. Birinci suret göndericiye verilir. İkinci yükle beraber gider. Üçüncüsü ise taşımacı tarafından saklanır.

Uygulamada ise üçten fazla nüsha da kullanılmaktadır. Örneğin, 1976 yılında IRU’nun Hukuk İşleri Komisyonu (IRU CAJ), Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) ile iş birliği içinde, 2007 yılında güncellenen ve şu anda tüm taraflarca olmasa da çoğu firma tarafından kullanılan bir CMR Taşıma Senedi modeli geliştirmiştir. IRU’nun senedi farklı renklerde dört nüsha halinde basılmaktadır: Kırmızı: Gönderici nüshası, Mavi: Alıcı nüshası, Yeşil: Taşıyıcı nüshası ve Siyah: İdari süreçler kopyası Kopya idari prosedürler için ayrılmıştır.

CMR Taşıma Senedi şu bilgileri içermektedir:

 a) Tarihi ve düzenleme yeri,

 b) Göndericinin adı ve adresi,

 c) Taşımacının isim ve adresi,

 d) Yükün yükleme yeri, tarihi ve boşaltma için belirlenen yer,

 e) Yükün gönderildiği kişinin isim ve adresi,

 f) Yükün özelliğinin tarifi, ambalaj şekli ve tehlikeli yükler söz konusu olduğunda bulunan.

Herkes tarafından anlaşılacak şekilde tarifi:

 g) Kaç parça olduğu ve bunların özel marka ve sayıları,

 h) Yükün brüt ağırlığı veya başka bir şekilde anlatılmış ise miktarı,

 ı) Taşıma ücretleri, (Taşıma bedeli, ek giderler, gümrük resimleri ve sözleşmenin akünden teslime kadar yapılan diğer ödemeler)

 j) Gümrük ve diğer formaliteler için gerekli direktif,

 k) Aksine bir madde bulunmasına rağmen, taşımanın bu anlaşma hükümlerine bağlı olduğu bildiren not.

Yukarıdaki hususların dışında taraflar faydalı gördükleri hususları da taşıma senedine yazdırabilirler.

Taşımacının sorumlu olduğu durumlar 17. Madde ’de sıralanmıştır:

* Taşımacı, yükü teslim aldığı andan teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur.

* Taşımacı taşımayı yapmak için kullandığı kusurlu taşıtları, bu taşıtı kiraladığı kişinin veya vekilinin yahut da çalışanlarının hata ve veya ihmallerinden dolayı sorumludur.

Ancak aşağıdaki durumlarda taşıyıcı sorumlu tutulamaz:

* Eğer kayıp, hasar veya gecikme taşıyıcının hatasından değil de talep sahibinin verdiği talimattan malların özelliğinden veya taşıyıcının önlemesine imkan olmayan durumlardan ileri gelirse,

* Kullanılmasında anlaşmaya varılmış ve taşıma senedinde açıkça belirtmiş olduğu üzere, madeni levha ile kaplanmamış açık taşıtlar kullanılması,

* Ambalajlanmadıkları veya kötü ambalajlandıktan zaman, özellikleri gereği fire veren veya hasara uğrayan malların ambalajlanmaması veya hatalı ambalajlanmış olması,

* Yükün gönderici, alıcı veya bunlar adına hareket eden kişiler tarafından alınması taşınması, yüklenmesi, yığılması veya boşaltılması,

* Özellikle kırılma, paslanma, çürüme, kuruma, normal fire yahut da güve ve haşarattan kısmen veya tamamen zarar görebilecek malların özelliği,

* Sandık veya paketlerin üzerindeki marka veya numaraların yetersiz veya hatalı oluşu,

* Canlı hayvan nakli

 

— Yazılarımızda yapay zeka ile üretilmiş metin ve çalışmalar kullanılmamaktadır —

Yayın Tarihi: 15.05.2024

© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.