A.TR Dolaşım Belgesi
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye veya AB’de serbest dolaşımda bulunan sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinin Gümrük Birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlayan belgedir.
A.TR Dolaşım Belgelerine ilişkin hükümler ilk olarak 03.09.2002 tarihli ve 24865 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2002/4616 sayılı “Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar” ile düzenlenmiştir. Ancak bu karar, şu anda yürürlükte olan 23/8/2006 tarihli ve 2006/10895 sayılı “Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar” ile yürürlükten kaldırılmıştır.
A.TR Belgesi, Türkiye ile Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, ve Yunanistan arasındaki ticarette kullanılmaktadır. A.TR, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu kuran Antlaşma çerçevesindeki Türkiye – Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Serbest Ticaret Anlaşması nedeniyle; AKÇT ürünleri hariç sanayi ürünleri ve İşlenmiş tarım ürünleri ticaretinde kullanılır. Tarım ürünleri ticaretinde A.TR Belgesi kullanılmaz.
Gümrük Genel Tebliği’ne göre (Uluslararası Anlaşmalar, Seri No:10) serbest dolaşımdaki eşya; tümüyle Türkiye veya Avrupa Birliği’nde elde edilmiş olan eşya ile Türkiye veya Avrupa Birliği’nde ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi veya eş etkili vergi veya resimleri tahsil edilmiş ve bu vergi veya resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış olan üçüncü ülkeler menşeli eşya ile bunların tamamen veya kısmen kullanılmasıyla elde edilen eşyadır. Dolayısı ile A.TR Belgesi serbest dolaşımın bu şartlarını yerine getiren sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri (İthalat Rejimi III Sayılı Liste) için kullanılmaktadır.
A.TR Belgesi ile ilgili temel unsurlar aşağıda yer almaktadır:
* A.TR Dolaşım Belgeleri Yönetmeliği’ne göre; A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye’den Topluluğa veya Topluluktan Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir. Ancak, tek bir sevkiyat kapsamına giren ürünler, ihtiyaç hasıl olduğu takdirde diğer ülkeler üzerinden aktarılma veya geçici depolama yoluyla nakledilebilirler. Ancak bu eşya transit geçtiği veya depolandığı ülkenin gümrük yetkililerinin gözetimi altında olmalı ve boşaltma, tekrar yükleme işlemleri dışında bir işlemden ya da ürünleri iyi koşullarda saklamaya yönelik işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmalıdır.
* AB’den gelen bazı eşyalar, A.TR Eşliğinde gelse bile İlave Gümrük Vergisi ve Ek Mali Yükümlülüğe tabi olmaktadır.
* Bünyesinde serbest dolaşımda bulunmayan 3. ülke menşeli girdi barındıran eşyanın AB’ye ihraç edilmesi sırasında 3. ülke menşeli girdilere ait telafi edici vergilerin ödenmesi şartıyla A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilir.
* A.TR Dolaşım Belgesi eşyanın gümrük vergisinden muaf tutulmasını sağlamakta olup, eşyaya ait KDV ise tahsil edilmektedir.
* A.TR Dolaşım Belgesi bulunmayan bir eşyaya üçüncü ülkelere uygulanan vergi oranları uygulanmaktadır.
* A.TR Dolaşım Belgelerine ilişkin bilgi ve belgeler, ihracatçılar veya kanuni temsilcileri tarafından elektronik sisteme girilerek elektronik olarak imzalanır. Ardından belge yetkilendirilmiş odalar ve birlikler tarafından elektronik sistem üzerinden onaylanır.
* A.TR Dolaşım Belgesinin, ihracatçı ülke gümrük idaresince vize edildiği tarihten itibaren dört ay içerisinde ithalatçı ülke gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.
* Eşyanın ihracı sırasında unutulma, yanlışlık, ihmal gibi nedenlerle A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmediği veya teknik nedenlerle reddi ya da özel şartlar nedeniyle, eşyanın ihracından sonra da A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenebilir.
* A.TR Dolaşım Belgesinin gümrük müdürlüğüne ibraz edilmiş olması şartıyla eşyanın serbest bölge veya antrepoda kaldığı süre boyunca belgenin geçerlilik süresinin durdurulmakta ve kalan süre eşyanın serbest bölge veya antrepodan çıkış tarihinden itibaren başlatılmaktadır.
* Geçici ihracat işlemleri, yolcu beraberi eşya ve posta gönderileri kapsamındaki eşya için A.TR Belgesi düzenlenmez.
* Serbest bölgeye getirilen ve bir kısmı veya tamamı üçüncü ülkelerden gelen girdiler ile üretilen eşyanın Avrupa Birliğine A.TR eşliğinde gönderilmesi halinde üçüncü ülkeden gelen eşyanın vergileri için Telafi Edici Vergi tahsil edildikten sonra işlem yapılır.
* Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleştirilen ihracatlarda Onaylanmış İhracatçı yetkisi alan firmalarca düzenlenebilen, hiçbir onay ve gümrük idaresine vize işlemi için ibraz zorunluluğu olmadan doğrudan alıcı ülke gümrük idarelerince işleme alınan Basitleştirilmiş A.TR uygulaması bulunmaktadır.
— Yazılarımızda yapay zeka ile üretilmiş metin ve çalışmalar kullanılmamaktadır —
Yayın Tarihi: 05.12.2023
© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.