Uluslararası Ticarette Nostro, Vostro ve Loro Hesapları

Uluslararası ticari ödemeler başta olmak üzere; döviz işlemlerinin ülkeler arasında gerçekleştirilmesi için, farklı ülkelerdeki bankalar kendi aralarında güvene dayalı bir asil-vekil ilişkisi geliştirirler.

Bu ilişki sayesinde, döviz transferlerinde şu kolaylıklar sağlanmış olur:

• Bankalar döviz kuru risklerinden korunurlar.
• Küçük bankalar, yurtdışındaki büyük yabancı bankaların finansal kaynaklarına ve hizmetlerine kolaylıkla ve düşük maliyetle erişebilirler.
• Bankalar, döviz işlemleri için yabancı bir ülkede banka, şube veya temsilcilik açmaktan kurtulurlar.
• Taraflar arasındaki para transferlerinin süresi oldukça kısalır.

Bankalar arasındaki bu hesap ilişkisi üç hesap adı üzerinden yürütülür. Bunlar; Nostro Hesabı, Vostro Hesabı ve Loro Hesabı’dır.

Nostro Hesabı

Bu hesap, İtalyanca “Bizim” anlamına gelen Nostro kelimesinden türetilmiştir. Nostro Hesabı, bir ülkede yerleşik bir bankanın, uluslararası ticaret ve döviz işlemlerini gerçekleştirmek amacıyla, başka ülkede yerleşik bir muhabir bankada yabancı bir ülkenin para birimi ile açtıkları banka hesabı olarak tanımlanır. Örneğin X Bankası, şubesinin olmadığı bir ülkedeki Y Bankası ile öncelikle muhabirlik anlaşması yapar. Anlaşma ile X Bankası, Y bankasının kendi bünyesinde bir mevduat hesabı açtırır. İşte X Bankası için, Y Bankasında açılan hesap Nostro hesabıdır.

Nostro hesaplarına faiz uygulanmaz. Ancak Nostro hesabından fazla para çekilmesi veya yetersiz bakiye olması durumunda, kredili mevduat hesabı gibi bu hesaplardan bir miktar ücret alınır. Bazı bankaların aşırı yüksek ücretler aldığı bilinmektedir. Nostro imkanları bulunan bankalara kolaylaştırıcı banka (facilitator) da denmektedir.

Euro’nun kaydi ve fiili olarak hayata geçmesinden önce, AB bankalarının Euro bölgesindeki tüm ülkelerde Nostro hesapları tutması gerekiyordu. Ancak Euro’nun benimsenmesiyle tüm Euro alanında tek bir Nostro hesabının tutulması bankalar için yeterli olmuştur.

Nostro hesabı, genellikle konvertibl para birimleri olan ülkelerde açılır. Ancak konvertibl para birimlerinin olmadığı yerlerde bankalar bu tür işlemleri etkinleştirmek için üçüncü bankalarla bağlantı kurarlar.

Vostro Hesabı

Vostro Hesabı kelimesi, “Sizin” anlamına gelen İtalyanca bir kelimeden türetilmiştir. Esas itibariyle “Nostro” ve “Vostro”, aynı banka hesabını tanımlamak için kullanılan iki farklı terimdir. Yani Nostro ve vostro ifadeleri, iki banka tarafından tutulan iki muhasebe kaydı arasında ayrım yapmak için kullanılır. Bu nedenle borç bakiyesi olan Nostro hesapları nakit varlık olarak yer alırken, kredi bakiyesi olan Vostro hesapları yükümlülük olarak kabul edilir.

Vostro hesabı muhabir yabancı bankanın bakış açısı, nostro hesabı ise yerli bankanın bakış açısıdır. Yukarıdaki örnekte yer alan X Bankası için, hesap bir Nostro hesabı olarak değerlendirilirken, Y Bankası için aynı hesap bir Vostro hesabıdır. X bankasının muhabir bankası olan Y Bankası, X bankası ile yazışırken hesabı Vostro hesap adlandırır. Anlaşılacağı üzere Vostro hesapları yerel para biriminde, nostro hesapları ise yabancı para biriminde tutulurlar. Nostro hesaplarının aksine, Vostro hesapları bankaların yanında ticari kuruluşlar ve sigorta şirketleri tarafından da kulllanılır.

Loro Hesabı

Bu hesap, “Onların” anlamına gelen İtalyanca “Loro” kelimesinden türetilmiştir. Örneğimizdeki Y bankası aynı hesap için, kendi içinde veya bir başka banka ile ya da bir makam ile yazışırken, görüşürken Onların Hesabı anlamında Loro Hesap ifadesini kullanır.

 

— Yazılarımızda yapay zeka ile üretilmiş metin ve çalışmalar kullanılmamaktadır —

Yayın Tarihi: 16.05.2023

© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.