Ortak Transit Rejim II
Ortak transit rejimi uygulamasının ileri bir adımı olarak; 2005’te tüm taraf ülkelerin ortak transit işlemlerinde transit beyannamesinin 1, 4 ve 5 no.lu nüshalarının kullanımına son vermeleri ve malların elektronik mesajlar kullanarak beyan ve takip edilmesine olanak sağlayan Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi (New Computerised Transit System-NCTS) kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Türkiye’de 01/12/2012 tarihinden itibaren mevcut durumda ulusal olarak uygulanan NCTS uygulaması, hareket ve varış gümrük idarelerinde yapılacak işlemlerle uluslararası transit işlemlerinde de kullanılmaya başlanmıştır.
AB’ye göre NCTS, esas itibariyle dolandırıcılığı önleyip tespit ederken; transit prosedürlerini daha hızlı, daha verimli, etkili ve güvenli hale getirmek amacıyla sistemi yönetmek ve kontrol etmek için kullanılan ortak bir AB BT aracıdır. Ticaret Bakanlığı’nın tanımına göre NCTS; ortak transit işlemleri ile ulusal transit işlemlerinin bilgisayar ortamında kağıt beyanname kullanılmadan yapıldığı, işlemler gerçekleştirilirken elektronik mesajlaşma ile veri alış verişinin sağlandığı ve transit işlemlerinin her safhasının bu elektronik ortamda takip edilebildiği sistemdir. Genel olarak NCTS, Birlik (hem iç hem de dış) ve ortak transit prosedürleri için zorunludur. Ancak şu istisnaları mevcuttur:
* Belirli ulaşım modlarına ilişkin basitleştirmeler;
* İş sürekliliği prosedürü;
* Belirli durumlarda kağıt üzerinde beyanname kullanma hakkına sahip yolcular.
Avrupa Komisyonu NTCS’nin avantajlarını şu şekilde ifade etmektedir:
| Tüccarlar için NCTS’nin başlıca avantajları | NCTS’nin gümrük idarelerine sağladığı başlıca avantajlar |
| Gümrüklerle doğrudan elektronik veri alışverişi
Daha az idari iş yükü Hareket idaresinden erken çıkış Azalan maliyetler
|
İdareler arasında doğrudan veri alışverişi
İnsan kaynaklarının daha iyi planlanması Sahte belge manipülasyonunun ortadan kaldırılması Risk analizine dayalı seçici kontrollerin yapılabilmesi Soruşturma prosedürlerinin sayısında azalma |
Transit rejimindeki tüm işlemlerin mevzuata uygun olarak yürütülmesinden “Asıl Sorumlu” sorumludur. Asıl sorumlunun yükümlülükleri şunlardır:
* Eşyayı tam ve sağlam olarak ve gerekli belgelerle birlikte belirlenen süre sınırı içinde yetkili makamlar tarafından alınan ayniyet önlemlerine uygun olarak varış idaresine sunmak,
* Kontrolden sorumlu yetkili makamlarca talep edildiğinde ve belirlenen süre içinde,
* Hangi yolla verildiğine bakılmaksızın gerekli tüm bilgi ve belgeleri sunmak gerekli tüm yardımı sağlamak,
* Transit rejimiyle ilgili diğer hükümlere uymak
Avrupa Komisyonu Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan ECTS Manuel’ine göre; mallara uygulanan gümrük vergileri ve diğer harçlar, bu mallar Ortak/Birlik transiti için serbest bırakıldığında geçici olarak askıya alınır. Transit işlemi sırasında bir (gümrük) borcu doğduğunda, vergi ve diğer harçların ödenmesini sağlamak için, rejim sahibinin teminat vermesi zorunludur. Garanti, nakit depozito olarak veya kefil tarafından verilebilir. Teminatlar ya tek bir transit işlemini kapsayan bireysel bir teminat ya da birden fazla işlemi kapsayan kapsamlı bir teminat olmalıdır. Garantörün bireysel teminatı, garantörün işlem sahiplerine vereceği senetler ve garantörün taahhüdü şeklinde olabilir. Kapsamlı garantinin kullanımı standart kuralların basitleştirilmesidir ve bu nedenle izne tabidir. Gümrük idareleri tarafından kabul edilmiş kapsamlı bir teminat mektubu karşılığında Garanti referans numarası (GRN) verilir. Beyanname hazırlanması esnasında teminat bölümünde bu numara refere edilerek teminat kullanılır.
Ortak transit rejiminin T1 ve T2 olmak üzere iki kategorisi bulunmaktadır. T1 ve T2 kodları eşyanın hangi statü altında taşındığını belirten kodlardır. Buna göre; T1, Avrupa Birliği dışı eşya için ortak transit rejimini kapsayan transit beyanını gösterirken, T2, Avrupa Birliği eşyası için ortak transit rejimini kapsayan transit beyanı için kullanılır. Ulusal transite konu olan eşya ise TR kodunu taşır.
— Yazılarımızda yapay zeka ile üretilmiş metin ve çalışmalar kullanılmamaktadır —
Yayın Tarihi: 01.09.2023
© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.