İhracat Faturası
Hem yerel hem de uluslararası ticari süreçlerin en önemli belgelerinden biri ticari faturadır. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda faturanın bir tanımı yapılmamakta; ancak 21. Maddesinde fatura bir ispat aracı olarak kabul edilmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu göre ise fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.
İşlemin ve işletmelerin özelliklerine göre ihracata yönelik düzenlenen faturalar farklılaşmaktadır. İhraç kayıtlı teslim edilen mala ilişkin fatura, Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Düzenlenen Özel Fatura, Mikro İhracat Faturası bu faturalara örnek olarak verilebilir.
Kağıt belgelerin elektronik belgelere dönüşümünün hızlandığı günümüzde ihracat faturaları da e-fatura haline dönüşmeye başlamıştır. Ancak ihracat faturası düzenleyen her işletme e-fatura düzenlemek zorunda değildir. Sadece yıllık cirosu itibariyle e-fatura sistemine dahil olan firmaların ihracat işlemlerinde e-fatura düzenlemeleri gerekmektedir. Bununla birlikte e-fatura sistemine dahil olmayan ancak ihracat faturası tutarı 10 bin TL’yi geçen (2022) işletmeler de, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-belge portalı üzerinden e-arşiv fatura düzenleyebilirler.
İhracat faturasının düzenlenmesinin çeşitli amaçları bulunmaktadır. İhracat faturası aşağıdaki durumlarda kullanılmaktadır:
- Mallar ile ilgili diğer dokümanların (Örn. ATR, Menşe şehadetnamesi vb) alınabilmesi ve onaylanması sırasında,
- malın yurtiçi gümrüğü terk edebilmesi aşamasında,
- ihracata aracılık eden bankaların akreditif işlemlerinde,
- İhracat bedellerinin yurda getirilmesi mecburiyeti kapsamında bankalar nezdinde ihracat hesabının kapatılmasında,
- Satıcının fiili İhracatı müteakip ayın 15-20 si arasında ihracatçının bağlı bulunduğu Vergi Dairesine Gümrük Beyannamesinin KDV Nüshası ile birlikte verilerek satıcının KDV iadesi ve mahsubu gibi işlemlerinde ihtiyaç duyulmaktadır.
İhracat faturasında, normal bir faturadan farklı bazı istisnai durumlar da bulunmaktadır. İhracatta “destinasyonda (varış yerinde) vergilendirme” ilkesi gereği KDV tahsil edilmediği için (serbest bölgelere yapılan satışlar dahil), Türkçe faturada KDV değeri gösterilmez. Ayrıca Vergi Usul Kanunu’nun 215 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde: “Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Şu kadar ki, yurt dışındaki müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterilme şartı aranmaz,” hükmü bulunmaktadır. Bir başka istisna olarak da konsinye ihracat işlemine ilişkin kesin ihracat faturasının düzenlenememesi nedeniyle malın gönderilmesi aşamasında gümrük işlemleri için geçici bir ihracat faturası düzenlenmektedir. Türkiye’de işletmeler bir fatura üzerinden hem yerli hem de yabancı fatura işlemlerini yapabilmektedirler.
Gümrük idarelerine sunulacak faturalar, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2014/8 sayılı Genelgesinde düzenlenmiştir. İlgili Genelge uyarınca; sadece ithalatta (serbest dolaşıma giriş, geçici ithalat, dâhilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme rejimlerinde) gümrük idaresine ibraz edilecek yurtdışında düzenlenmiş faturalarda, Yönetmeliğin 115 inci maddesinde yer alan bilgilerin bulunması gerekir.
© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.