Antrepoların Kullanım Amaçları
Antrepo Fransızca entrepôt kelimesinden dilimize geçen ve kelime anlamı olarak sınırlı bir süre için eşyanın depolandığı yer, eşyanın varacağı yere gönderilinceye kadar depolandığı liman anlamına gelmektedir. İngilizcede ise “teminat altına alınmış depo” anlamına gelen “bonded warehouse” olarak ifade edilmektedir.
Antrepo, gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması amacıyla kurulan, yönetmelikle belirlenen şartları taşıyan açık veya kapalı yerlerdir. Bu anlamda ithalat vergilerine (gümrük vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi gibi) ve ticaret politikası önlemlerine (Örneğin gözetim, korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları ve ithalat veya ihracat yasaklamaları gibi) tabi tutulmamış ve serbest dolaşıma girmemiş mallar antrepoya konulabilir. Antrepoya koyma süreci ve kuralları Gümrük Antrepo Rejimi olarak adlandırılır.
Esas itibariyle antrepolar serbest dolaşıma girmemiş mallar için kullanılmasına rağmen antrepoya alınması halinde ihracata ilişkin önlemlerden yararlanabilecek serbest dolaşımda bulunan eşya da antrepoya konulabilir. Buna bir örnek olarak Rusya-Ukrayna savaşında Rusya’dan geri gelen eşyaların tekrar gönderilmesi umuduyla ihracat beyannamelerinin iptal edilmemesi ve ihracat eşyalarının antrepolarda bekletilmesi verilebilir.
Antrepolar şu amaçlarla kullanılmaktadır:
- Serbest dolaşıma girmedikleri sürece antrepodaki malların vergileri ödenmez. Bu anlamda finansal sorunlar yaşayan firmalar, malları antrepoda tutarak vergilerini ödemeyi erteleyebilirler. Ya da antrepodan ihtiyacı kadar mal çekerek; verginin tümünü ödeme zorunluluğundan kurtulurlar.
- İthalat süreçlerinde resmi dokümantasyonu, izni ve kontrolü uzun zaman alan işlemlerde firmalar antrepodan faydalanmaktadır.
- Eşyanın ithalat işlemlerini tamamlamadan önce reklamasyonlu (ayıplı, kusurlu, yatık vb) olduğunun tespit edilmesi durumunda; geldiği yere iade edilmesi (mahrece iade) işlemi aşamasında mallar bu depolarda tutulabilir.
- Eşyanın antrepo rejimi altında kalış süresi sınırsızdır. Bu bağlamda firmalar, antrepoları stok merkezleri olarak kullanabilirler. Yalnız antrepo için ödenen ücretler bu kararda önemli olmaktadır.
- Antrepoya konulan mallar gümrük kontrolünde ve üzerlerinde işlem yapılamaz olmalarına rağmen, eşyanın asli niteliğini değiştirmeyen ve “elleçleme” adı verilen işlemlere tabi tutulabilirler. Elleçleme işlemi malın korunmasının artırılması, pazarlanmasının kolaylaştırılması gibi amaçlar için yapılmaktadır. Gümrük Yönetmeliği Ek:63’de yer alan elleçleme listesinde yer alan paketleme, paket değiştirme, tamir, ütülenme, eşyaya ait aksesuarların sınırlı şekilde eklenmesi veya çıkarılması elleçleme örnekleri olarak sayılabilir.
- Döviz kuru ani olarak yükseldiğinde, ödenecek vergilerin yükselmesi nedeniyle, kur istikrara kavuşuncaya kadar mallar antrepoda bekletilebilir.
- Transit ticarete konu olacak mallar için antrepolar kullanılabilir. Böylece varış ülkesine gitmeden önce, müşteri bulma, kısıtlamaların kaldırılmasını bekleme, fiyatların yükselme beklentisi gibi nedenlerle mallar antrepoda tutulabilir.
- Proforma satış adı verilen yöntemle yurt içindeki alıcılar için getirilen mallar antrepolara konularak, burada alıcılara devir işlemi yapılır. Böylece vergi ödeme yükümlülüğü alıcıya geçer.
- Yerleşik olmadığı için ithalat işlemi yapamayan yabancı şirketler, “potansiyel vergi numarası” alarak antrepolarda eşya depolayabilirler ve yine böylece malları burada devrettikleri alıcıların serbest dolaşıma giriş işlemlerini ve vergi ödemelerini yapmalarını sağlayabilirler.
Yayın Tarihi: 07.04.2023
© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.