Adım Adım Akreditifli Ödeme

Türkiye’den yapılan bir ihracatın örneklendirildiği “Görüldüğünde Ödemeli Bir Akreditifte” iş akışı, açıklamaları ile birlikte şematik olarak aşağıda yer almaktadır.

  • Lehtar (Beneficiary) olarak adlandırılan İhracatçı ve Amir (Principal) olarak adlandırılan İthalatçı ödeme şeklinin “görüldüğünde ödemeli akreditif (at sight L/C) olduğunu ifade eden bir sözleşme yaparlar. Yüksek satış bedeli içermeyen dış ticaret işlemlerinde proforma faturanın taraflarca imzalanmış son hali de sözleşme yerine geçebilir.,
  • Amir, bankasına (Issuing bank) lehdar lehine “Akreditif Açtırma Talimatı” verir. (Bu aşamada banka ile ilişkisine göre amir, ya malın bedelini öder veya banka tarafından kendisine akreditif kredisi açılır.)
  • Amir banka, açılmasını uygun bulması durumunda akreditifi açar. MT 700 numaralı swift mesajı akreditif açılışında kullanılan mesaj türüdür. Bu mesaj akreditifin hüküm ve koşullarını içerir. Bu aşamada amir banka, akreditifi lehtarın bulunduğu ülkedeki İhbar bankasına (Advising Bank) iletir. Bu süreçte akreditif, küşat mektubu adını alır.
  • İhbar bankası akreditifi lehtara ihbar eder. Lehtar akreditifin anlaşılan şartları içerip içermediğini kontrol etmelidir. Çünkü akreditif lehtar tarafından uygun bulunduktan sonra, sözleşmenin bağımsız olarak süreç devam edecektir.
  • Teslim şekline göre malların ihracat işlemleri başlar.
  • Lehtar, akreditifte yazan şartları (özel şartlar dahil) karşıladığını kanıtlayan vesaiki kendi bankasına verir.
  • İhbar bankası, amir banka’nın temsilcisi olarak, UCP 600 Broşürü ışığında vesaiki şekil şartları ve içerik açısından inceler.
  • İhbar bankası, belgeleri amir banka’ya iletir.
  • Amir banka da, vesaiki ihbar bankası gibi şekil şartları ve içerik açısından inceler.
  • Vesaiki akreditif şartlarına uygun bulmasından sonra amir banka, mal bedelinin tamamını veya kalanını tahsil ederek belgeleri amir’e ciro eder. (Aynı zamanda ihbar bankası’na ödeme talimatı verir.)
  • Amir, aldığı vesaik ile gümrük işlemlerini tamamlayarak, malın mülkiyetine sahip olur, lehtar da mal bedelini bankasından tahsil eder. Söz konusu mal bedelinin istisnalar hariç fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde Türkiye’ye getirilmesi gerekmektedir. Bu aşamada ihracatçının bankası, kendisine gönderilen mal bedelini ihracatçıya öder. Bu noktada ihracat bedellerinin yurda getirildiğini ve İhracat Genelgesinde belirtilen oranda dövizin bankaya satıldığını tesvik eden belge olan İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) düzenlenmek ve mecburi döviz satışı yapılmak zorundadır. Türkiye’de çevrimiçi bankacılık hizmetleri ile İBKB düzenlenebilmekte ve onay anında geçerli olan TCMB kurundan zorunlu döviz satışı (ihracat bedelinin %40’ı) yapılabilmektedir. 

Yukarıdaki adımlarda sadece ihbar ve amir bankası akışa dahil edilmiştir. Ancak işlemin özelliğine göre sürece rambursman bankası (Reimbursing bank), teyit bankası (confirming bank) veya görevli banka da (nominated bank) dahil olabilir.

Yukarıdaki adımlarda akreditif işleminin iş akışını durdurabilecek en önemli faktör, lehtarın ibraz ettiği belgelere bankaların, akreditif şartlarına uyumsuzluk sebebiyle “rezerv” uygulama ihtimalidir. Rezerv uygulandığında, lehtarın akreditif bedelini talep etme hakkı olmayacağı gibi, malları temsil eden belgelerin elinde olmaması sebebiyle, akreditif amirinin de mallar üzerinde tasarruf hakkı bulunmayacaktır.

 

— Yazılarımızda yapay zeka ile üretilmiş metin ve çalışmalar kullanılmamaktadır —

Yayın Tarihi: 31.05.2023

© Bu yazının telif hakkı Utrader’e ait olup, ancak kaynak gösterilmek suretiyle izinsiz olarak kullanılabilir, yayınlanabilir.